2018第四届章旦“桃花之邀”旅游文化节开幕
![]() | Оваа стати?а можеби бара дополнително внимание за да ги исполни стандардите за квалитет на Википеди?а. Ве молиме подобрете ?а оваа стати?а ако можете. |
Грип | |
---|---|
![]() | |
Микроскопски преглед на вируси кои предизвикуваат грип (зголемено 100.000 пати) | |
Специ?алност | Family medicine, пулмонологи?а, заразна болест, ургентна медицина ![]() |
![]() | Ве молиме, обрнете внимание на ова важно предупредува?е во врска со темите од областа на медицината (здрав?ето). |
Грипот (или инфлуенца) — заразна болест предизвикана од вирусите на рибонуклеинската киселина (од фамили?ата на вирусите на грипот) ко?а на?често ги напа?а птиците и цицачите. На?чести симптоми коишто се ?авуваат при оваа болест се треска, настинкa, воспалено грло, болки во мускулите, неподносливи главоболки, кашла?е, изнемоштеност или омалаксаност и неудобност. Иако грипот често се заменува со други болести кои се слични на грипот особено со обичната настинка, то? е многу посериозна болест и се предизвикува од друг тип на вирус.[1] Особено ка? децата грипот може да предизвика гаде?е и повра?а?е,[2] но овие симптоми на?често се ?авуваат ка? многу поразличниот гастроентерит, ко? понекогаш се нарекува и ‘’ стомачен вирус ‘’ или ‘’ 24 часовен вирус ‘’ .[3]

Обично, грипот се пренесува преку воздухот со кашла?е или кива?е, создава??и аеросоли коишто го содржат вирусот. Исто така грипот може да се пренесе и преку директен контакт со птич?и измет или со назалните секрети, или во контакт со загадени површини. Се смета дека аеросолите во воздухот се главните виновници за пове?ето инфекции, а фактот дека се главна причина за пренесува?ето сè уште не е докажан.[4] Вирусите на грипот можат да се уништат преку сончева светлина, со средства за дезинфекци?а и со детергенти.[5][6] Биде??и сапунот го уништува вирусот, ризикот од заболува?е се намалува со почесто мие?е на рацете.

Грипот се шири насекаде низ светот во сезонски епидемии од кои секо?а година околу 500.000 лу?е го губат сво?от живот. Кога годината е пандемична, бро?ката го надминува и милионот. Од 1979 година до 2001 година во САД просечно околу 41.400 лу?е починаа од грип. Во 2010 год, од Центарот за контролира?е на болести во САД го смени?а извешта?от за триесетгодишната проценка на смртната стапка. Сега годишно се регистрирани помалку смртни случаи, од 3.300 па сè до 49.000.[7] Во XX век се по?ави?а три пандемии на грип и однесоа 10 милиони човечки животи. Тие беа предизвикани со по?авата на нов вид на вирус ка? лу?ето. На?често, овие нови видови се по?авуваат кога ве?е посто?ниот вирус на грипот се пренесува од некои други видови животни на лу?ето, или пак кога посто?ниот вид на вирус ка? човекот собира нови гени од вирусот што на?често ги напа?а птиците или сви?ите.Откако во Ази?а во деведесеттите години се по?ави птич?иот вирус H5N1, то? предизвика голема загриженост од нова пандеми?а на грип, ме?утоа не се разви во форма ко?а лесно се распространува ме?у лу?ето. Во април 2009 година, се разви нов вирус на грип со комбинирани гени од човек, сви?а и од птич?и грип, ко? на?прво беше наречен ‘’ свински грип” или грип А/ H1N1. Се по?ави во САД - Мексико и во некои други зем?и.На 11 ?уни 2009 година, Светската Здравствена Организаци?а офици?ално прогласи дека избувнува?ето на вирусот е пандемично. Из?авата на СЗО "пандемично ниво" 6 беше показател за распространетост, ме?утоа из?авата беше несериозна биде??и ово? вид на вирус всушност има помала смртна стапка отколку сезонскиот. Вакцинира?ата против грип на?често им се достапни на лу?ето од развиените зем?и. Живината на?често се вакцинира за да се избегне целосно уништува?е. На?познатата вакцина наменета за лу?ето е тривалентната вакцина против грип “ TIV “ ко?а содржи чисти и неактивни антитела против трите вирусни видови. Обично оваа вакцина содржи дел од двата А поттипови на грип и од Б типот. Со“TIV” нема ризик од пренесува?е на болеста и постои мала веро?атност за повторува?е. Биде??и грипот брзо се развива и старите видови на вирусот веднаш се заменуваат со нови, вакцината ко?а што била примена во текот на една година може да не биде ефикасна во наредната. Грипот може да се лекува со лекови против вирусот и со на?ефикасните антибиотици.
Класификаци?а
[уреди | уреди извор]Типови на вируси
[уреди | уреди извор]
Според класификаци?ата на вируси, вирусите на грипот спа?аат во групата на РНК вируси кои воедно се и трите од можните пет видови во фамили?ата вируси на грипот :
- грип- вирус А
- грип- вирус В
- грип- вирус С
Овие вируси речиси и немаат никаква врска со човечките вируси на парагрип и се рибонуклеински вируси што припа?аат на парамиксовирусната група . На?често ка? децата предизвикуваат воспалени?а на респираторниот тракт како што е воспаление на грлото, но и ка? возрасните можат да предизвикаат болест ко?а е слична на грипот.
Грип - вирус А
[уреди | уреди извор]Во оваа група има еден вид а тоа е грипот предизвикан од вирусот А. Дивите водни птици се природни носители на различни видови на грипот А. Многу ретко вирусите се пренесуваат на други видови и тогаш можат да предизвикаат катастрофален размер ка? домашната живина или пак да предизвикаат подем на човечките пандемии од грип. Од трите типови на грип вирусите од типот А се на?опасни човечки патогени и предизвикуваат многу сериозни болести. Вирусот А може да се подели на различни серотипови коишто се темелат на антителата создадени од овие вируси. Ова се следниве серотипови коишто се по?авиле ка? лу?ето и се подредени по бро?от на пандемични смртни случаи :
- H1N1, ко? во 1918 г. го предизвика шпанскиот грип и во 2009 г. свинскиот грип ;
- H2N2, ко? во 1956 г. го предизвика азискиот грип ;
- H3N2, ко? во 1968 г. го предизвика грипот во Хонгконг ;
- H5N1, ко? во 2004 г. го предизвика птич?иот грип ;
- H7N7, ко? има чудно животинско потекло
- H1N2, ко? е ендемски ка? лу?ето, сви?ите и птиците
- H9N2
- H7N2
- H7N3
- H10N7
Грип - вирус В
[уреди | уреди извор]Во оваа група постои еден вид на вирус, грип предизвикан од вирусот В. Грипот В ги напа?а речиси само лу?ето и е помалку застапен од грипот А .Фоките и ласиците се единствените животни кои се подлежни на инфекци?а од грипот В.

Ово? тип на грип мутира 2-3 пати побавно отколку А типот и според тоа то? има помала генетска разновидност, со само еден серотип на грипот В . Како последица од недоволната антигена разновидност, на?често уште на рана возраст се стекнува имунитет на грипот В. Сепак, грипот В мутира до таму што не е можен долготраен имунитет. Ова ?а намалува стапката на антигена промена и заедно со сво?от мал и ограничен размер (спречува??и ?а антигената промена ка? видовите),грипот предизвикан од вирусот В создава спречува?е на пандемиите од грипот В.
Грип - вирус С
[уреди | уреди извор]Во оваа група има еден вид на вирус, грип предизвикан од вирусот С, ко? ги напа?а лу?ето, кучи?ата и сви?ите. Понекогаш предизвикува сериозни болести и локални епидемии. Ме?утоа грипот ко?што е предизвикан од вирусот С е поредок отколку другите типови на вируси и обично предизвикува лесни настинки ка? децата.
Номенклатура на поттиповите, состав и сво?ства
[уреди | уреди извор]Вирусите А, В и С кои предизвикуваат грип имаат многу сличен состав. Честичките од вирусот во пречник се околу 120 нанометри и на?често се речиси топчести, иако понекогаш може да се по?ават и во долгнавести форми. Овие долгнавести форми се на?застапени ка? грипот предизвикан од вирусот С и тие можат да оформат поврзани структури од на?малку 500 микрометри ка? областите со заразени клетки. Сепак, и покра? тоа што овие форми се различни, вирусните честички од сите вируси кои предизвикуваат грип се слични по составот. Тие се направени од вирусна обвивка што содржи два главни типови на гликобелковини, кои го обвиткуваат централното ?адро. Централното ?адро содржи вирусни геноми на РНК и други вирусни белковини кои ?а образуваат и ?а штитат оваа РНК. Низата на РНК скоро секогаш останува единечна, но посто?ат и исклучоци кога ка? некои случаи е дво?на. На?често кога се работи за вирус, неговиот геном не претставува само еден дел од нуклеинската киселина туку содржи седум или осум делови од негативно сегментираната низа на РНК . Секо? дел од РНК содржи еден или два гена. На пр. грипот предизвикан од вирусот А содржи 11 гени кои се распоредени на 8 места ка? РНК и се шифрирани преку 11 белковини: хемаглутинин ( HA), “ neuraminidase” (NA), белковина на НК (NP), M1, M2, NS1, NS2 (НИП : изнесува?е на нуклеинските белковини), PA, PB1 ( полимеризирана основа 1), PB1 -F2 и PB2.
HA и NA се двата големи надворешни гликобелковини на вирусните честички. HA е лектин ко?што непосредно вли?ае во спо?ува?ето на вирусот со целните клетки и пробива?ето на вирусниот геном во тие клетки, додека пак NA e вклучен во ослободува?ето на вирусните потомци од заразените клетки со прилепува?е на ше?ерите кои ги врзуваат развиените вирусни честички. Оттука, овие белковини се мета на антибиотиците (лекови против вирусот). Покра? тоа посто?ат антигени од кои можат да настанат и антитела. Вирусите на грипот од групата А, врз основа на реакци?ата на антителата од HA и NA се делат на неколку поттипови. Различните типови на HA и NA ?а создаваат основната разлика поме?у вирусите H и N, на пр. H5N1 . познати се само 16 поттипови вируси на H и 9 поттипови на N, од кои само H1, H2, H3 и N1 и N2 се прона?дени ка? човекот.
Размножува?е
[уреди | уреди извор]Вирусите можат да се размножуваат само во живите клетки. Заразува?ето со грип и размножува?ето на грипот е процес во неколку фази : Прво, вирусот мора да се прилепи за да влезе во клетката, а потоа го испорачува сво?от геном на местото каде што то? може да создава нови копии од вирусните белковини и од РНК. Вирусот ги соединиува овие составни делови во нови вирусни честички и на кра? излегува од клетката носител. Вирусите на грипот го спо?уваат хемаглутининот со ше?ерите од си?аличната киселина на површините на епителните клетки, на?често во носот, грлото и белите дробови на цицачите и во цревата на птиците. Откако хемаглутининот се прилепува со помош на протеинозата, клетката го внесува вирусот преку ендоцитозата.
Штом вирусот ?е навлезе во клетката, киселинските услови во ендозомот предизвикуваат две работи. Прво, дел од хемаглутининските белковини ?а соединуваат вирусната обивка со ципата на вакуолата . Тогаш ?онскиот канал М2 им дозволува на протоните да се движат низ вирусната обвивка и да го претворат ?адрото на вирусот во киселина, што предизвикува пробива?е на ?адрото и ослободува?е на вирусна РНК и ?адрени белковини. И откако ?е се случи тоа, молекулите на вирусната РНК, другите белковини и РдРБ се ослободуваат во цитоплазмата. ?онскиот канал М2 се блокира со помош на лековите за спречува?е на грипот - амантадин .

Овие ?адрени белковини и ВРНК создаваат сплет ко?што се транспортира во клеточното ?адро, каде РдРП почнува да го транскрибира позитивниот комплемент на кодирачката секвенца на ВРНК . ВРНК или е изнесена и е преведена во цитоплазмата или останува во ?адрото. Повторно синтетизираните вирусни белковини или се излачуваат во Го?иевиот систем на клеточната обвивка или се транспортираат назад во ?адрото, се спо?уваат со ВРНК и создаваат нови вирусни честички на геномите. Другите вирусни белковини имаат многубро?ни движе?а во клетката дома?ин, вклучува??и ?а и деградираната клеточна ИРНК (информациона РНК) и користе??и ги испуштените нуклеотиди од синтезата за ВРНК, како и забранува??и ?а транслаци?ата на клетката-носител во ИРНК. Негативниот комплемент на кодирачката секвенца од ВРНК ко?што ги создава геномите за наредните вируси, РдРП и други вирусни белковини, здружени заедно создавааат вирус.
Молекулите на хемаглутининот и невроминидазата се групираат во надуени “ меши?а” во клеточната мембрана. ВРНК и вирусните ?адрени белковини го напуштаат ?адрото и влегуваат во ова мембранско набабрува?е. Зрелите вируси се от?инуваат од клетката во сферата на дома?инот - фосфолипидната мембрана, здобива??и се со хемаглутинин и невроминидаза од оваа мембранска обвивка. Како и порано, вирусите со помош на хемаглутининот се прилепуваат на клетката. Зрелите вируси се одделуваат кога нивната невроминидаза го одделува остатокот од си?аличната киселина од клетката-носител. Лекот што ?а спречува невроминидазата, оселтамивир, попознат како ?тамифлу“, оттука го спречува и ослободува?ето на нови зарази и го запира размножува?ето на вирусите. По ослободува?ето на нови вируси на грипот, клетката–дома?ин умира.
Индикации и симптоми
[уреди | уреди извор]На?чести симптоми на грипот се кашла?е и висока температура. Тие започнуваат наеднаш, ден-два по заразува?ето. Обично првите симптоми се чувство на студ и тресе?е, но во раната фаза од заразува?ето се ?авува и висока температура од 38- 39 ° С ( околу 100- 103 °F). Многу лу?е се толку болни што неколку дена неможат да станат од кревет, чувствуваат болки низ целото тело, а на?ве?е во грбот и нозете. Ова се следните симптоми коишто можат да се ?ават од грипот : ? Висока температура - грозница и неиздржлив студ ( тресе?е од студ, морници, вкочанетост) ; ? Кашла?е ; ? Назална блокада ;
? Болки низ целото тело, на?ве?е во зглобовите и во грлото ;

? Замор ; ? Главоболки ; ? Иритирани, насолзени очи ; ? Вцрвенети очи ,вцрвенета кожа (посебно лицето), вцрвенети: уста, грло и нос; ? Ка? децата се ?авуваат стомачни симптоми како што се пролив и стомачни болки кои можат да бидат многу посериозни ка? децата коишто се болни од грип В . Можеби е тешко да се направи разлика поме?у обичната настинка и грипот додека се во рана фаза, но грипот се препознава по висока температура, ко?а по премногу замор наеднаш се покачува .Во неколку случаи на птич?и грип (ка? човекот) се ?авил симптомот на пролив, но кога се работи за обичен грип, симптомот се ?авува само ка? децата. Ако антибиотиците се земаат порано тие ефикасно делуваат против грипот, што е и главна причина за порано открива?е на болеста. Од горенаведените симптоми, високата температура во комбинаци?а со кашла?е, воспалено грло и назална блокада можe да се утврди точна ди?агноза. Две истражува?а од своите сигурни анализи претпоставуваат дека при локална пандеми?а од грип, распространетоста ?е биде пове?е од 70 %, па оттука пациентите со ко?а било комбинаци?а од гореспоменатите симптоми може да се лекуваат со невроминидазни лекови, без да бидат прегледани. Дури и кога нема локална пандеми?а ако во сезона на грип распространетоста е над 15 %, лекува?ето може да биде одобрено за возрасните . Достапните лабораториски испитува?а посто?ано го докажуваат своето подобрува?е . Центарот за контрола и спречува?е на болести во САД го одржува и го обновува резимето на достапните лабораториски испитува?а. Според него, испитува?ата за брзи ди?агнози во споредба со вирусните бактерии ( за вакцини) имаат деликатност од 70 - 75% и прецизност од 90- 95%. Овие испитува?а можат да бидат корисни особено во сезона на грипот (распространетост од 25 % ), но кога нема локална пандеми?а од грип, или во пред -сезона на грипот има распространетост од 10%.
Начини преку кои се пренесува грипот
[уреди | уреди извор]Пренесува?е на болеста
[уреди | уреди извор]Кога неко? е заразен и во исто време претставува опасност од заразува?е на други лица, развива?ето на вирусот што го предизвикал грипот започнува пред да се по?ават симптомите. Тогаш вирусот се ослободува за околу 7 дена, иако ка? некои лу?е е потребен и подолг период. Лу?ето кои фатиле грип се на?заразни поме?у вториот и третиот ден откако се заразиле.Се чини дека количеството на вирусното развива?е е некако поврзано со високата температура. Кога вирусот на?многу се развива, тогаш температурата е на?висока. Децата се многу позаразени отколку возрасните и ка? нив вирусот се развива уште пред да се по?ават симптомите и трае две недели после заразува?ето. Математички пресметаното пренесува?е на грипот помага да се предвиди кога вирусот ?е го нападне населението. Грипот се пренесува на 3 начини : - преку директно пренесува?е ( кога заразениот слузно кивнува директно во очите, носот или во устата на другото лице) ; - по воздушен пат ( кога неко? ги вдишува аеросолите коишто се создадени од страна на заразениот преку кашла?е, кива?е или исплукува?е) и - преку директен допир со загадени површини ( од рацете во очите, во устата или во носот), или преку директен допир со заразаениот како што е ракува?ето . Не е ?асно значе?ето на трите начини преку кои се пренесува грипот, а сите тие можат да го распространат вирусот. Во воздухот капките се мали од 0, 5 - 5 микрометри во пречник, точно за човекот да може да ги вдише, а вдишува??и само една од тие капки може да предизвика грип. Иако само една обична кивавица ослободува 40. 000 капки, пове?ето од нив се големи и не се задржуваат во воздухот. Колку ?е остане грипот во воздушните капки зависи од нивото на влажност и сончевата светлина. Во зима, со ниско ниво на влажност во воздухот и со недоволно сончева светлина, опстанокот на грипот продолжува.Како што грипот може да опстане надвор од телото, исто така то? може да се пренесе и преку загадени површини како што се банкнотите, кваките, прекинувачите за светло и други домашни предмети. Времето на опстанок на вирусот врз површината е секогаш различно. То? останува од еден до два дена врз тврдите и непорозните површини како што се пластичните или металните, околу 15 мин. останува врз хартиените марамчи?а и само 5 мин, врз кожата. Сепак ако вирусот е во слузна форма, то? трае подолго ( и до 17 денови врз банкнотите). Ако се замрзнат вирусите што предизвикуваат птич?и грип, тие во таква состо?ба можат да останат бесконечно. На температура од 56 ° С ( 133 F) на?малку 60 минути, како и со киселини (ph < 2) вирусите се уништуваат.
Патофизиологи?а
[уреди | уреди извор]
Сè пове?е и пове?е се проучуваат начините на пренесува?е на болеста ,преку кои инфекци?ата од грип предизвикува симптоми ка? лу?ето. Се смета дека еден од тие начини го спречува хормонот адренокортикотропин, заради што се намалува и нивото на кортизол . Со точното сознание ко? вирус ги нападнал гените може да се предвиди колку ?е се заразат лу?ето и колку сериозна ?е биде таа инфекци?а ( односно да се предвиди патофизиолошкиот вирус). На пример, дел од процесот ко? им овозможува на вирусите на грипот да ги напа?аат клетките, е деградаци?ата на вирусната хемаглутининска белковина од ко?а било човечка протеаза. Ка? поблагите и понесериозните вируси, структурата на хемаглутининот е таква што то? може да се оддели само од протеазите во грлото и во белите дробовии затоа овие вируси неможат да ги заразат другите ткива. Сепак, ка? сериозните вируси како што е H5N1, хемаглутининот може да се оддели од голем бро? на протеази, што всушност и му дозволува на вирусот да се рашири низ целото тело. Вирусниот хемаглутинински процес е одговорен за : кои видови ?е бидат нападнати од страна на вирусот и во ко? дел од респираторниот тракт на човекот ?е се прицврсти вирусот. Вирусите кои лесно се пренесуваат поме?у лу?ето имаат хемаглутинински белковини кои се врзуваат за рецепторите ( молекулии на белковината) во горниот дел на респираторниот тракт - во носот, во грлото и во устата. За разлика од тоа, фаталниот вирус H5N1 се врзува за рецепторите кои на?често се нао?аат во белите дробови. Оваа инфекци?а се разликува по тоа што вирусот H5N1 предизвикува тешка и сериозна бронхопневмони?а, но не се пренесува лесно ка? лу?ето т.е. не се пренесува преку кашла?е и кива?е. Како резултат на големи количества од воспалени цитокини и хемокини ( како што се интерферонот или маркерот за некрозен тумор ), кои произлегуваат од клетките заразени со грип, на?често се ?авуваат симптоми од грипот - висока температура, главоболки и замор . За разлика од риновирусот ко? предизвикува обична настинка, грипот ги оштетува ткивата . Со ова се докажува дека симтомите не се ?авуваат само заради воспалението. Огромната имуна реакци?а може да предизвика цитокинска бура ко?а е опасна по животот. Оваа последица се смета за главна причина за необичната смрт од двата H5N1 птич?и грипови и се смета дека е пандемичниот вирус од 1918 г. Сепак, другата можност е тоа што големите количества на цитокини се само резултат од масивноста на вирусното размножува?е настанато од самите вируси, а имуностасама, не може да ?а предизвика болеста.
Превенци?а
[уреди | уреди извор]Вакцинира?е
[уреди | уреди извор]Вакцинира?ето против грип со одредена вакцина често се препорачува за високо ризичните групи како што се децата и повозрасните, или пак за лу?ето кои страдаат од астма, за ди?абетичари, за лу?е кои страдаат од срцеви болести или за оние коишто имаат слаб имунитет. Вакцините против грип се создаваат на неколку начини . На?познат начин е вирусот да се развие во оплодени ?а?ца од кокошка. По чисте?ето вирусот не е активен ( на пр. чисте?е со детергент ) и од него може да се добие вакцина ко?а ?е го уништи вирусот т.е. ?е го направи неактивен. Друг начин е кога, вирусот може да се развива во ?а?цата сè додека не ?а изгуби сво?ата опасност и како таков може да се прими како вакцина. Но не секогаш овие вакцини против грипот се ефикасни.

Поради големата мутаци?а на вирусите, самата вакцина против грип не заштитува пове?е од една година . Секо?а година СЗО прогнозира кои видови вируси ?е нападнат наредната година, овозможува??и им на фармацевтските компании да произведат вакцини кои ?е го направат на?добриот имунитет против тие вируси. Исто така вакцините се произведуваат за да ?а заштитат живината од птич?иот грип. Овие вакцини можат да бидат ефикасни против многу видови вируси и се употребуваат како превентивна стратеги?а или се комбинираат со убива?е на животните за да се искорени епидеми?ата. Можно е и покра? тоа што сте вакцинирани сепак да се заразите од грип. Вакцината се обновува во секо?а сезона за неколку специфични вируси на грипот, но не може да ги опфати сите сезонски вируси од кои заболуваат лу?ето насекаде низ светот. Потребни се околу шест месеци за произведувачите да ?а создадат и да ?а произведат милионската доза ко?а е потребна за справува?е со сезонските епидемии. Понекогаш незабележителниот и новиот вирус од ко? заболуваат лу?ето кои биле претходно вакцинирани, прераснува во на?опасен ( како во сезоната на грип од поттипот H3N2 ко?а се случи поме?у 2003 и 2004 година) . Исто така можно е и да се заразите токму пред самото вакцинира?е и да се разболите од токму то? вирус ко? вакцината требала да го спречи, а потребни се две недели за таа да почне да делува.
Прва беше сезоната поме?у 2006 и 2007 год кога ЦКБ ( “CDC - Centers for Disease Control and Prevention” ) предупреди дека децата кои имаат не пове?е од 59 месеци ?е се вакцинираат еднаш годишно со вакцината против грип. Ако телото било претходно заболено,вакцините може да предизвикаат реакци?а ка? имунолошкиот систем и се ?авуваат симптоми кои се на?чести при заболува?ето ( настинката и симптомите на грипот се само на?познатите симптоми кои се ?авуваат при заболува?ето) . Но обично овие симптоми не се толку сериозни и не траат толку долго како самиот грип. На?опасниот несакан ефект е сериозна алергиска реакци?а на вакцината или на остатоците од ?а?цето од кокошка во кое бил создаден грипот. Сепак, овие несакани де?ства се многу ретки.
Освен вакцината против сезонскиот грип, научниците се обидуваат да создадат и вакцина против претсто?ните пандемии од грип.Со брзиот раво? ,со производството и со дистрибуци?ата на вакцините против пандемскиот грип, многу животи можат да бидат спасени. Биде??и нема доволно време да се открие пандемскиот грип и потребата за вакцинаци?а, научниците не го земаат предвид вакцинира?ето во кое вирусот беше создаден во ?а?це од кокошка, туку создаваат вакцини на поинаков начин. Застарената “ ?а?це” техника и ново-создадените техники со белковини и вирусни честички можат да постигнат подобар транспорт и достапност . Со тоа се зголемува пристапот на лу?ето од понеразвиените зем?и, каде е многу веро?атно дека владеат пандемии од грип. Во ?ули 2009 година, пове?е од седумдесет познати медицински истражува?а произведоа или сè уште произведуваат вакцини против пандемскиот грип. Во септември 2009 година, американското Биро за храна и лекови одобри четири вакцини против грипот H1N1 и од следниот месец се очекува да бидат достапни првите вакцини .
Контрола на заболува?ето
[уреди | уреди извор]Од добри причини, во ефикасните начини на намалува?е на пренесува?ето на грипот спа?аат добрата поединечна здравствена сосото?ба и хигиенските навики како што се : да не ги допирате вашите очи, нос или уста, често мие?е на рацете ( со сапун и вода или со некои антибактериски средства), да се стави рака кога кашлате или кивате, да избегнувате близок контакт со лу?ето кои се болни и да останете дома ако и вие сте болни. Се препорачува да се избегнува искашлува?ето. Иако маските за лице можат да помогнат да се спречи пренесува?ето додека се грижите за болниот, донесен е погрешен заклучок во врска со ова. Пуше?ето го зголемува ризикот од предизвикува?е на грип, како и од предизвикува?е на симптоми од многу посериозни болести. Биде??и грипот се шири преку аеросолите и преку контакт со загадените површини, дезинфицира?ето на овие површини може да помогне за да се спречат некои заболува?а. Алкохолот е ефикасен прочистувач на вирусите коишто го предизвикуваат грипот, додека соединени?ата на четирисложниот амони?ак во комбинаци?а со алкохолот се користат за дезинфекци?ата да трае подолго. Во болниците за дезинфекци?а на собите или на апаратурата ко?а била користена ка? пацинетите со симптоми на грип, се користи амони?ак и водород. Во вашиот дом ова би било ефикасно со растворен хлорен водород ( пр. Доместос). За време на изминатите пандемии, затвора?ето на училиштата, црквите и театрите го забави?а шире?ето на вирусот, но тоа не придонесе да се намали и смртната стапка. Неизвесно е ако се наметне ?авното засилува?е, како примерот со ко? преку затвора?ето на училиштата и институциите ?е се намали пренесува?ето откако лу?ето со грип ?е се преместат од едно место во друго. Ваквите мерки би биле тешко спроводливи и тешко прифатливи. Кога постои мал бро? на заболени, тие може да се изолираат, со што би се намалил ризикот од пренесува?е.
Лекува?е
[уреди | уреди извор]На лу?ето коишто се заболени од грип им се препорачува мирува?е, консумира?е многу течности, да избегнуваат употреба на алкохол и цигари и ако е потребно да земаат лекарства како што е парацетамолот, ко? се препорачува против грозница и болки во мускулите кои се ?авуваат за време на инфекци?ата од грип. Децата и адолесцентите со симптоми на грип ( особено со покачена телесна температура) не треба да користат аспирин за време на заболува?ето (посебно кога се работи за заболува?е од тип В), биде??и аспиринот може да предизвика Раев синдром . Тоа е многу ретка но и смртоносна болест на црниот дроб. Биде??и грипот е предизвикан од вирус, антибиотиците воопшто не помагаат, освен ако не се препишани за некои второстепени заболува?а како што е бактериската пневмони?а. Лекува?ето може да биде ефикасно, но одредени вируси што предизвикуваат грип можат да бидати отпорни на стандардните лекови кои се користат против вирусот.
Двата видови на лекови коишто се користат против грипот се невраминидазни инхибитори и М2 белковински инхибитори (деривати на адамантин) . Невроминидазните инхибитори моментално се пожелни при вирусни инфекции од грип, биде??и тие не се толку токсични и се поефикасни.Во 2005 и 2006 година, за време на сезонскиот грип, центарот за контрола на болести препорача забрана за употреба на М2 инхибиторите заради преголема имуност на лековите. Во 2009 година бремените жени беа поизложени на заболува?е од вирусот H1N1 отколку останатото население, па затоа препорачуваа итно лекува?е со антибиотици. На пресконференци?ата ко?а што се одржа во ноември 2009 година, СЗО препорача лицата коишто спа?аат во високо ризичните групи ( бремени жени, деца помали од 2 години, лица со проблеми со дише?ето), ако осетат какви било симптоми на грип да почнат да земаат лекови против вирусот. Во тие лекови спа?аат оселтамивирот ( Тамифлу ) и занамивирот ( Реленца).
Невроминидазни лекови
[уреди | уреди извор]Лековите против вирусот како што се оселтамивирот ( попознат како Тамифлу) и занамивирот ( познат како Реленца) се невроминидазни инхибитори кои се создадени за да го спречат шире?ето на вирусот во телото. Овие лекови се многу ефикасни против А типот на грип и против В типот на грип. Кокранската волонтерска групаци?а ги преиспита овие лекови и заклучи дека тие ги намалуваат симптомите и компликациите. Различните бактерии од вирусите на грипот се одликуваат со различен степен на отпорност против овие лекови. Невозможно е да се предвиди колку ?е биде отпорен наредниот пандемичен вирус.

М2-лекови (адамантини)
[уреди | уреди извор]Антибиотиците амантадин и римантадин го блокираат вирусниот ?онски канал (М2 белковината) и не дозволуваат вирусот да ги зарази клетките. Доколку овие лекови се применуваат во рана фаза на заболува?е од грипот А, тие понекогаш би можеле да бидат ефикасни . За жал тоа не важи и за заболува?е од грипот В, биде??и овие вируси не содржат М2 молекули. Во 2005 година, измерената отпорност на амантадин и римантадин ка? Американците заразени од вирусот H3N2 се покачи на 91%. Високото ниво на отпорност можеби се должи на лесно достапниот амантадин, ко? во Кина и Руси?а се издава без рецепт како лек против настинка, а исто така се употребува и да ги спречи епидемиите од грип во живинарството.
Прогнозира?е на грипот
[уреди | уреди извор]Симптомите на грипот се многу посериозни и подолготра?ни отколку оние на обичната настинка. Многу лу?е сосема закрепнуваат и тоа за околу една до две недели, но ка? другите се развиваат компликации опасни по животот ( како што е пневмони?ата). Оттука, грипот може да биде и смртоносна болест, посебно за оние со слаб имунитет, за младите и старите и за хронично болните. Лу?ето со слаб имунитет, како што се ХИВ заразените или пациентите на кои им била извршено пресадува?е (чии имуни системи медицински се задушени за да не се случи одбива?е на органот), страдаат од многу тешки болести. Во другите високо ризични групи спа?аат бремените жени и малите деца. Грипот може да ги влоши хроничните проблеми. Лу?ето заболени од емфизема, хроничен бронхит или астма, за време на инфекци?ата од грип може да се соочат со диспне?а (тешкотии при дише?ето), а грипот може да ?а влоши коронарната срцева болест или да предизвика инфаркт. Пуше?ето е другиот ризичен фактор ко? е поврзан со секакви сериозни болести и ?а зголемува стапката на смртност од грипот. Според СЗО : Секо?а зима, многу лу?е заболуваат од грип. Пове?ето од нив се само настинати и се отсутни од своето работно место околу една недела, но постарите спа?аат во високо ризичната група т.е. тие можат дури и да го изгубат сво?от живот заради болеста. Знаеме дека годишно има на?малку ил?адници лу?е во светот кои се жртви на грипот. Но дури и во развиените зем?и бро?от не е извесен, биде??и овластените во здравството всушност не ни забележуваат ко? починал од грип а ко? починал од болест ко?а е слична на грип. Дури и здравите лу?е можат да се заразат и можат да се здоби?ат со сериозни проблеми на ко?а било возраст. Лу?ето постари од 50 години, на?малите деца и хронично болните на?лесно се здобиваат со компликации од грипот како што се пневмони?а, бронхит, воспаление на синуси и отитис ( воспаление на увото и антрумот). Во некои случаи при заразува?ето од грип се ?авува автоимунитетно пореметува?е кое може да прерасне и во Ги?ен-Бареов синдром. Сепак, додека многу други заболува?а можат да го зголемат ризикот од оваа болест, грипот го прави тоа само во време на епидеми?а. Посто?ат тврде?а и дека ово? синдром е резултат од несаканите де?ства кои се ?авуваат од вакцините против грип. Иако истражува?ето на?де само еден случа? од милиони вакцинации, едно големо истражува?е во Кина кое е сместено и во “NEJM” и истражило околу 100 милиони дози на вакцина против H1N1, свинскиот грип ко? се по?ави во 2009 година прона?де само единаесет случаи на Ги?ен – Бареов синдром. Од вкупниот бро? на вакцинирани лица (0,1%) единаесетте случаи се всушност помалку и од нормалната стапка на заболени во Кина, а и не се забележани други несакани де?ства. Пропорционалноста поме?у ризикот и добивката, за што всушност и говори самата медицина како и вакцините и одат во прилог на вакцинаци?ата, и тоа во голема мера. Самото заразува?е од грип го зголемува ризикот за смрт ( на?малку 1 од 10.000) и го зголемува ризикот од заболува?е од ГБС многу пове?е отколку што може да предизвикаат несаканите де?стви?а при вакцинаци?а (пове?е од 10) .
Епидемиологи?а
[уреди | уреди извор]Сезонски вари?анти
[уреди | уреди извор]Грипот кулминира во зима .Но биде??и на Северниот и на ?ужниот Пол зимата не настапува во ист временски период, секо?а година се по?авуваат два различни сезонски грипови. Затоа и СЗО ( со помош од Државните центри за грип) препорачува две различни формулации за вакцините, од кои една е за Северниот, а другата за ?ужниот Пол. Нико? не можеше да открие зошто епидемиите на грипот не се по?авуваат подеднакво низ годината туку сезонски. Постои едно решение – биде??и за време на зимата лу?ето почесто се дома, тие почесто имаат и директен контакт, а од ова произлегува пренесува?ето од едно лице на друго. Исто така голема улога можа да има и зголемената посета на Северниот Пол за време на зимските празници. Друг чинител се ниските температури кои го сушат воздухот, а то? го суши слузот и со тоа го спречува телото целосно да ги исфрли вирусните честички. На пониски температури вирусот опстанува подолго врз површината, а исто така и пренесува?ето на вирусните аеросоли тогаш е на?големо т.е. на температура пониска од 5 °C и со релативно ниска влажност. Впрочем, ниското количество на влажност во воздухот во зима изгледа дека е главната причина за по?ава на сезонски грип во умерените предели. Сепак,исто така и во тропските предели се по?авуваат сезонски промени во стапката на заболеност, а во некои зем?и и во дождовните периоди. Сезонските промени што потекнуваат од училишните услови и што се главен фактор за други болести ка? децата како што се сипаници и магарешка кашлица исто така може да имаат улога ка? грипот. Сите овие мали сезонски ефекти можат да прераснат во големи поради динамичната резонанца на ендогените циклуси на болести. H5N1 го одразува своето сезонско по?авува?е и ка? лу?ето и ка? птиците. Поразличните хипотези го об?аснуваат сезонскиот грип како ефект од нивоaтa на витамин D кои се имуни на вирусот. Иде?ата прв ?а предложил Роберт Едгар Хоуп Симпсон во 1965 година. То? об?аснил дека причината за по?авата на епидемии на грип за време на зимата можеби е поврзана со сезонските варира?а на витаминот D, ко? се создава под кожата како резултат на сончеви ( или вештачки) УВ зраци. Ова може да раз?асни зошто грипот на?често се по?авува во зима и за време на тропските дождовни периоди . Тоа е биде??и лу?ето тогаш се затворени дома ,тие се далеку од сонцето и нивото на витаминот D им опа?а.
Шире?е на епидемии и пандемии
[уреди | уреди извор]Биде??и грипот е предизвикан од на?различни видови на вируси, во годината во ко?а се по?авил некои вируси изумираат, некои создаваат епидемии, а пак некои пандемии. На?често во текот на годината се по?авуваат два сезонски грипа ( по еден на секо?а полутопка). Регистрирани се околу 5 милиони случаи заразени од тешката болест и на?малку 500. 000 смртни случаи насекаде низ светот, што и теоретски претставува годишна епидеми?а на грип. Иако опсегот на грипот знае да биде доста различен од година на година, во САД секо?а година се по?авуваат приближно околу 36.000 смртни случаи и пове?е од 200.000 хоспитализирани лица од грип.[8][9] Грубо кажано, пандеми?ата се по?авува трипати на 100 години, заразува голем дел од светското население и убива десетици милиони лу?е. Всушност, едно истражува?е покажало дека ако денес се по?ави опасниот вирус од 1918 година што предизвикувал грип ,то? може да убие околу 80 милиони лу?е.

Новите вируси на грипот на?често се создаваат преку мутаци?а или преку генетски реасортиман на вирусот . Мутациите можат да предизвикаат мали промени во хемаглутининските и навроминидазните агенси кои се нао?аат на вирусната површина. Ова се нарекува антигенско струе?е, кое полека создава пове?е вируси сè додека не се создаде вирусот ко? ги заразува лу?ето што биле имуни на претходните вируси.Тогаш оваа нова вари?анта ги заменува претходните вируси со тоа што брзо се шири низ населението и предизвикува епидеми?а. Ме?утоа, биде??и вирусите кои настанале со струе?ето ?е бидат слични на оние претходните што е и сосема нормално, некои лу?е ?е бидат имуни и на нив. За разлика од нив, кога вирусите на грипот се прегрупираат, тие се здобиваат со комплетно нови антигени . На пр. кога вирусите од птич?иот грип и од грипот ка? човекот ?е се измешаат, тоа се нарекува антигенска промена. Ако вирусот што предизвикува грип ка? човекот има сосема нови антигени, сите ?е бидат скептични, новиот вирус ?е се прошири надвор од сите граници и ?е предизвика пандеми?а. За разлика од ово? вид пандемии кои се темелат на антигенско струе?е и антигенска промена, се предлага нов метод во ко? периодичните пандемии се создаваат по пат на интеракции поме?у лу?ето и посто?аната група вируси со константно менува?е на пове?е имунитети во однос на различните вируси.
Грипот низ истори?ата
[уреди | уреди извор]Пандемии
[уреди | уреди извор]
Пред околу 2.400 години Хипократ за првпат ги открил симптомите од грипот ко? се ?авува ка? лу?ето. Иако изгледа дека вирусот предизвикувал епидемии низ човековата истори?а, историските податоци за грипот тешко се разбираат биде??и симтомите не се разликуваат од оние симптоми на другите респираторни болести. Можно е болеста од Европа да се проширила во Америка уште за време на Европската Колонизаци?а во Америка, биде??и речиси целото домородно население на Антилите изумрело од епидеми?а ко?а наликувала на грип и се проширила во 1493 година, по пристигнува?ето на Кристофер Колумбо. Првиот на?голем рекорд на пандемичниот грип била епидеми?ата во 1580 година ко?а започнала во Руси?а и преку Африка се проширила во Европа . Во Рим околу 8000 лу?е го изгубиле сво?от живот, а некои градови во северна Шпани?а биле сосема уништени. Пандемиите спорадично продолжиле во XVII и XVIII век. Со пандемиите од 1830 до 1833 година кои биле многу распространети, се заразиле скоро една четвртина од изложените лу?е. На?познатата и на?смртносната епидеми?а е пандемичниот грип од 1918 година ( Шпански пандемичен грип) ( грип – вирус А, поттип H1N1), ко? траел од 1918 до 1919 година. Не се знае прецизниот бро? на смртни случаи, но се проценува дека имало од 20 до 100 милиони. Оваа пандеми?а е опишана како “ на?големиот медицински холокауст во истори?ата” ко? како и Чуматa, однел мили?арди човечки животи. Огромниот бро? на смртни случаи се должи на превисоката стапка на заразеност ( над 50% ), како и на тешките симптоми за кои се верувало дека се предизвикани од цитокинезата. Всушност, симптомите од 1918 година биле толку необични што грипот порано бил ди?агностициран како заразна тропска треска, колера или тифус. Еден експерт из?авил :
- Еден од на?страшните симптоми беше крвае?е од слузните мембрани посебно од носот, желудникот и од цревата .Исто така се по?авуваше крваве?е од ушите и пука?е на капиларите под кожата. Пове?ето беа жртви на бактериската пневмони?а, второстепено заболува?е предизвикано од грипот, но вирусот исто така директно ги убиваше лу?ето предизвикува??и им масивни белодробни крваве?а или ендем. Пандемскиот грип од 1918 година ( Шпански пандемичен грип) беше навистина глобално проширен, се прошири дури и на Арктикот и на на?далечните острови на Тихиот Океан. Исклучително тешката болест уби околу 20 % од заболените што е спротивно на обичниот грип чи?а смртна стапка е 0,1 %. Друга ретка карактетристика на оваа пандеми?а е тоа што од неа умирале младите лу?е, со 99 % смрност на лу?е кои имаат помалку од 65 години, и пове?е од 50 % ка? млади лу?е на возраст од 20 до 40 години. Ова е навистина чудно биде??и грипот обично е опасен по животот за на?младите ( помали од 2 годинки ) и за на?старите ( постари од 70 години) . Не е познат точниот бро? на смртни случаи од пандеми?ата во 1918 и 1919 година, но се проценува дека измурело околу 5% од светското население. Како што Сидата за 25 години однесе 25 милиони жртви,така и пандемичниот грип го направи истото, но само за 25 недели. Пандемичните грипови кои се по?авиле подоцна, не биле толку сериозни. Тука спа?аат Азискиот грип од 1957 година ( тип А, вирус H2N2) и грипот во Хонгконг од 1968 година ( тип А, вирус H3N2), но дури и од овие помали епидемии изумреле милиони лу?е. Во подоцнежните пандемии антибиотиците можеле да ги спречат второстепените заболува?а, со што помогнале да се намали смртноста во споредба со шпанскиот грип од 1918 година. Првиот самостоен вирус на грипот бил прона?ден ка? живината , кога во 1901 г. “ кокошкината чума “ поминала низ Чемберлендовите филтри. Тие имале пори кои биле премногу мали за бактери?ата да може да излезе. За првпат била откриена етимолошката причина за грип ка? сви?ите од страна на Ричард Шоп во 1931 г. После ова следело откритието на вирус од грип ка? човекот од страна на една група предводена од Патрик Ледлоу од Советот за медицински истражува?а во Обединетото Кралство во 1933 г.

Сепак, бесклеточната природа на вирусите посто?ано се потценувала сè додека Вендл Стенли не го кристализирал тутунски мозаичниот вирус во 1935 г. Првиот значителен чекор за спречува?е на грипот го направил Томас Френцис во 1944 г. со создава?е на вакцина ко?а го убива вирусот. На ова работел и Австрали?анецот Френк Мекфарле?н Брнет и покажал дека вирусот кога е одгледан во оплодено ?а?це од кокошка ?а губи сво?ата опасност. Примената од ова истражува?е на Френцис овозможила неговата група истражувачи при Универзитетот во Мичиган и со поддршка од американската арми?а да создаде прва вакцина против грипот . Исто така и арми?ата била вклучена во ова истражува?е заради нивното искуство со грипот во Првата светска во?на, кога за само неколку месеци вирусот убил ил?адници трупи. Во споредба со вакцините, создава?ето на лекови против грипот било малку побавно . Амантадинот добил дозвола во 1966 г., а речиси триесет години подоцна бил создаден нов вид на лекови ( невроминидазните инхибитори) .

Вли?анието на грипот во општеството и културата
[уреди | уреди извор]Заради непродуктивноста на медицинските третмани грипот создава директни трошоци, а заради превентивните мерки индиректни трошоци. Во САД, заради грипот, за една година се трошат околу 10 мили?арди долари, додека пак се проценува дека за време на наредната пандеми?а ?е се потрошат стотици мили?арди долари на директни и индиректни трошоци. Сепак, во претходните пандемии не било истражено економското вли?ание .Некои автори тврдат дека наспроти огромното намалува?е на работната маса и сериозните краткотра?ни депресивни ефекти, шпанскиот грип всушност позитивно вли?аел во приходот по глава на жител . Други истражува?а се обиделе да ги предвидат трошоците во американската економи?а од сериозна пандеми?а како шпанскиот грип од 1918 г. од ко? се заразиле 30 % од работниците , а починале 2,5% . Стапката на заболеност од 30% и три неделната болест би го намалиле бруто-домашниот производ на 5%. Медицинските третмани за околу 45 милиони лу?е ?е создадат дополнителни трошоци, а вкупните економски трошоци би биле околу 700 мили?арди долари. Исто така и превентивните трошоци се многу големи. Владите насекаде потроши?а мили?арди американски долари при подготвува?ето и при планира?ето на можна пандеми?а од H5N1 птич?и грип. Тука беа вклучени трошоците од купените лекови и вакцини како и создава?ето на итни обуки и стратегии за подобрува?е на граничните контроли. На 1 ноември, во 2005 г., американскиот претседател ?ор? В. Буш ?а откри државната стратеги?а за безбедност од опасната пандеми?а на грип ко?а беше поддржана со бара?е до Конгресот на САД од 7,1 мили?арди долари за да се започне спроведува?ето на планот. На 18 ?ануари 2006 г. на дводневната Ме?ународна донаторска конференци?а за птич?иот и сезонскиот грип во Кина , донаторските зем?и вложи?а 2 мили?арди американски долари за борба против птич?иот грип. Во проценката на пандеми?ата од вирусот H1N1 од 2009 г. ка? одредени држави од северната полутопка податоците покажуваат дека сите држави се соочиле со некои повремени или географско изолирани социоекономски последици . Исто така се соочиле и со опа?а?е на туризмот ,на?веро?атно заради стравот од болеста H1N1 од 2009 г.Сепак, сè уште е рано да се каже дали пандеми?ата од H1N1 предизвикала некои посериозни економски последици.
Истражува?е за грипот
[уреди | уреди извор]
Во истражува?ето за грипот се вклучени : студиите за молекуларна вирологи?а, како вирусот ?а предизвикува болеста ( патогенеза), имунитетскиот систем на дома?инот, вирусни геномики и на ко? начин се шири вирусот ( епидемиологи?а) . Овие студии играат голема улога во создава?ето на превентивни мерки против грипот . На пр. подобро познава?е на човековиот имунолошки систем помага при создава?е на вакцините, а деталната слика од тоа како грипот ги напа?а клетките помага при создава?е на лекови против вирусот. Една едноставна, но многу знача?на истражувачка програма е “ Influenza Genome Sequencing Project “, ко?а создава многу секвенци на грипот. Овие секвенци треба да расчистат кои фактори го прават вирусот посмртоносен од останатите, кои гени на?ве?е вли?аат на имуногеноста и како за одреден временски период почнува да се создава вирусот. Истражува?ето за новите вакцини е многу важно, биде??и моменталните вакцини многу бавно се произведуваат, а и многу чинат и треба да се реформулираат секо?а година. Секвенцира?ето на геномот на грипот и новосоздадената технологи?а на ДНК може да го забрзаат создава?ето на нови видови вакцини, така што научниците ?е можат да ги заменат претходно создадените вакцини со нови антигени. Исто така новите технологии се создадени за да произведат вируси во клеточната култура. Тие ветуваат поголема продуктивност, помали трошоци, подобар квалитет и огромен капацитет. Истражува?ето за стандардната вакцина против А грипот кое цели кон надворешниот домен на трансмембранскиот вирусена М2 белковина (М2е), е направено од страна на Волтер Ф?ерс и Хавиер Селенс заедно со нивниот тим, при Универзитетот во Гент. Ова истражува?е успешно ги реши првостепените клинички случаи.Се истражуваа многу биолошки, терапевтски и имунобиолошки вакцини за лекува?е на инфекци?ата предизвикана од вируси. Терапевтските вакцини се создадени за да го разбудат имунолошкиот систем против вирусите или антигените. Обично вакцините не целат кон метаболизмот како што тоа го прават лековите против вирусот. Но живите имуни клетки како што се лимфоцитите, макрофагите или присутните антигенски клетки, се обидуваат да го натераат имунолошкиот систем да создаде цитотоксичен ефект против вирусот. Разните видови на грип од кои еден е и глувчешкиот грип се погодни видови за проверка на де?стви?ата од превентивните и терапевтските вакцини. На пр. лимфоцитниот терапевтско-клеточен имунолошки модулатор го спречува вирусното зголемува?е во грипот ка? глувците.
Заболува?е ка? другите животни
[уреди | уреди извор]
Грипот се ?авува ка? многу други видови на животни, а исто така се по?авува и пренесува?е на вирусот. Птиците се сметаат за главни носители на вируси од грипот.Идентификувани се шеснаесет форми на хемаглутинин и девет форми на невраминидаза . Ка? птиците се присутни сите познати поттипови ( HxNy), но многу поттипови се ендемски ка? лу?ето, кучу?ата, ко?ите и сви?ите, камилите, ласиците, мачките, фоките, визоните . Исто така и ка? китовите имало доказ за неко?а изложеност или инфекци?а од грип. Понекогаш различните видови вируси на грипот се именуваат според видот ко?што го напааат . Тука спа?аат : птич?и грип, сезонски грип, свински грип, ко?ски грип, кучешки грип ( мачешкиот грип на?ве?е се однесува на рихотрахеитна инфекци?а ка? мачките или мачешки вирус ко? не е предизвикан од грипот). Ка? сви?ите, ко?ите и ка? кучи?ата симптомите на грипот се слични со оние ка? лу?ето, кашла?е, покачена телесна температура и намален апетит. Застапеноста на болестите ка? животните не е толку проучена како ка? лу?ето, но епидеми?ата на грип ка? кра?брежните фоки во 1979 и во 1980 год предизвикала околу 500 мртви фоки на брегот од Нова Англи?а. Од друга страна, епидемиите ка? сви?ите се вообичаени и не се толку сериозни .
Птич?и грип
[уреди | уреди извор]
Симптомите од грипот ка? птиците се различни и понекогаш се многу чудни. Симптомите што произлегуваат од инфекци?ата на ниско патогенскиот птич?и грип можат да бидат и полесни . На пр . помалку несе?е ?а?ца, губе?е на тежина или поблага респираторна болест. Биде??и овие благи симптоми можат да ?а отежнат ди?агнозата, за да се открие шире?ето на птич?иот грип потребно е лабораториско тестира?е со заразените птици. Некои вируси како што е Азискиот грип H9N2, се многу заразни за живинатa и можат да предизвикаат посериозни симптоми и значителна смтност. Кога грипот се по?авува во на?развиена патогенска форма, то? за два дена ка? кокошките и ка? мисирките предизвикува 100%смрт. Биде??и вирусот во пренаселени услови брзо се шири, ка? интензивното фармерство на кокошки и мисирки овие епидемии можат да предизвикаат големи економски загуби за живинарите. Птич?иот високо патогенски вирус H5N1 ( наречен HPAI A(H5N1), “ високо патогенски вирус ко? предизвикува птич?и грип од тип А и поттип H5N1” ) . Птич?иот грип е епидемичен ка? многу населени?а, а посебно во ?угоисточна Ази?а. Азискиот домороден вирус HPAI A (H5N1) ( нечовечки епидемии) и епизотиката ( болест ко?а напа?а на?различни видови животни, посебно во една широка област) се шират насекаде низ светот. Со обидот да се стави контрола на ова шире?е ,беа убиени десетици милиони птици, а се зголеми и убива?ето на птици од другите видови. Моментално HPAI A(H5N1) претставува птич?и грип и не постои доказ за негово пренесува?е поме?у лу?ето. Во речиси сите случаи, заразените имале долготраен контакт со заразени птици. Можеби во иднина, птич?иот грип ?е мутира и ?е се развие до таму што ?е се пренесува од една личност на друга . За да се случи ова, посто?ат некои чудни предуслови кои нико? не може да ги разбере. Сепак, биде??и птич?иот грип е опасен и смтоносен, заради неговото ендемско присуство и заради огромните биолошки носителски резервоари, во 2006 и 2007 година птич?иот сезонски грип беше прогласен за на?голема пандемична закана во светот. Се потроши?а мили?арди долари за да се истражи птич?иот грип, како и за да се подготви населението од нова пандеми?а .
Свински грип
[уреди | уреди извор]
Свинскиот грип ка? сви?ите предизвикува треска, млитавост, кива?е, кашла?е, тешкотии при дише?ето и намален апетит. Во некои случаи заболува?ето може да предизвика и потфрла?е. Иако ово? вирус не е толку смртоносен, то? може да предизвика намалува?е на телесната тежина и намален раст, што за фармерите претставува економска загуба. Заразените сви?и можат да загубат и до 12 килограми од сво?ата телесна тежина во период од 3 -4 недели. Можно е директно пренесува?е на грипот од сви?ите на лу?ето ( анимален свински грип ). Во сите 50 човечки случаи вирусот бил идентификуван уште во XX век и резултирал со 6 смртни случаи. Во 2009 г. свинскиот вирус H1N1 познат како свиснки грип ?а предизвика пандеми?ата, но немаше докази дека има епидемии и ка? сви?ите, т.е. наместо вирусот да се пренесува од сви?ите ка? лу?ето, то? се пренесуваше од едно лице на друго. Ово? вирус е измодифицирана верзи?а од пове?е вируси на H1N1, кои на?често се сре?аваат ка? лу?ето, ка? птиците и ка? сви?ите .
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Eccles, R (2005). ?Understanding the symptoms of the common cold and influenza“. Lancet Infect Dis. 5 (11): 718–25. doi:10.1016/S1473-3099(05)70270-X. PMID 16253889.
- ↑ ?Influenza: Viral Infections: Merck Manual Home Edition“. Merck. Посетено на 15 March 2008.
- ↑ Seasonal Flu vs. Stomach Flu by Kristina Duda, R.N.; Retrieved 12 March 2007 (Website: "About, Inc., A part of The New York Times Company")
- ↑ Brankston G, Gitterman L, Hirji Z, Lemieux C, Gardam M (April 2007). ?Transmission of influenza A in human beings“. Lancet Infect Dis. 7 (4): 257–65. doi:10.1016/S1473-3099(07)70029-4. PMID 17376383.CS1-одржува?е: пове?е ими?а: список на автори (link)
- ↑ Suarez, D; Spackman E; Senne D; Bulaga L; Welsch A; Froberg K (2003). ?The effect of various disinfectants on detection of avian influenza virus by real time RT-PCR“. Avian Dis. 47 (3 Suppl): 1091–5. doi:10.1637/0005-2086-47.s3.1091. PMID 14575118.
- ↑ Avian Influenza (Bird Flu) Архивирано на 17 ?уни 2013 г.: Implications for Human Disease. Physical characteristics of influenza A viruses. UMN CIDRAP.
- ↑ Julie Steenhuysen (26 August 2010). ?CDC backs away from decades-old flu death estimate“. Reuters. Посетено на 13 September 2010.
Instead of the estimated 36,000 annual flu deaths in the United States ... the actual number in the past 30 years has ranged from a low of about 3,300 deaths to a high of nearly 49,000, the CDC said on Thursday
- ↑ Thompson, W; Shay D; Weintraub E; Brammer L; Cox N; Anderson L; Fukuda K (2003). ?Mortality associated with influenza and respiratory syncytial virus in the United States“ (PDF). JAMA. 289 (2): 179–86. doi:10.1001/jama.289.2.179. PMID 12517228.
- ↑ Thompson, W; Shay D; Weintraub E; Brammer L; Bridges C; Cox N; Fukuda K (2004). ?Influenza-associated hospitalizations in the United States“ (PDF). JAMA. 292 (11): 1333–40. doi:10.1001/jama.292.11.1333. PMID 15367555.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]Класификаци?а | |
---|---|
Надворешни извори |
|
|